Jan de Beijer bezocht Culemborg in 1750. Hij maakte er een aantal tekeningen die hij dateerde ’20 juli 1750′. De tekeningen dienden als voorbereiding voor het maken van gravures voor atlassen en zijn veel en langdurig gereproduceerd. Bovenstaande tekening van de Veerweg wordt ook toegeschreven aan Jan de Beijer, maar wie weet is het een kopie. De gedateerde tekeningen zijn zwartwit, deze is in kleur. Gezien de details en afwerking is het onwaarschijnlijk dat hij deze tekening ter plaatse heeft gemaakt – maar wie weet kleurde hij de tekening later in. In elk geval was het een twijfelgeval om mee te nemen in mijn project.
Vergeleken met de situatie nu (ik maakte mijn tekening op 25 maart 2022) is er heel veel veranderd, maar is de aanblik van de Veerweg grotendeels gelijk gebleven. De Veerweg werd in de loop van de eeuwen steeds verder opgehoogd, waardoor de weg en de kade flink in hoogte verschillen: het maakt het zelfs onmogelijk om op dezelfde plek te staan als De Beijer. Aan het eind van de weg zie je bij De Beijer de Lekpoort, die in 1857 werd afgebroken. Je ziet ook het nog eerder afgebroken kasteel. Op de plek van de molen staat nu alleen het onderste deel van een molen (een latere, neem ik aan), op mijn tekening zie je dat het zicht op dat bouwwerk grotendeels wordt belemmerd door het grote huis links.
Wat ik bijzonder leuk vind aan de tekening van De Beijer, is dat je kunt zien dat het einde van de Veerweg ook rond 1750 al een plek was om van het uitzicht en een drankje te genieten.
Jan Weissenbruch (1822-1880) werd ook geïnspireerd door de Veerweg. In 1848 tekende hij de huizen aan het einde van de Veerweg, kijkend in de richting van de Lek. Daar staan nog steeds een aantal huizen – ik moet nog eens kijken of er nog iets te zien is van deze panden. Op basis van deze schets maakte Weissenbruch onderstaande ets – kennelijk maakte het hem niet uit dat de afdruk gespiegeld werd, of hield hij daar geen rekening mee.
Een huis aan het begin van de Veerweg (we kijken richting de Lek), dat er nu niet meer staat. ook een schets van Jan Weissenbruch.
En nog eens Weissenbruch: het zicht op de haven. Links de huizen aan het eind van de Veerweg. De haven lijkt nu naar de rechterkant een stuk verbreed te zijn.